ABD Donanmasına ait bir kıyı muharebe gemisinin Çin ile Filipinler arasında egemenlik ihtilaflarının olduğu Spratly Adaları yakında seyretmesi gerilime yol açtı.
Çin, “USS Gabrielle Giffords” adlı geminin, “İkinci Thomas Sığı” olarak bilenen bölgeye “yasa dışı olarak girdiğini” iddia ederken ABD, geminin seyrinin “uluslararası sulardaki rutin faaliyet” olduğunu savundu.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu Güney Cephe Komutanlığı, yaptığı açıklamada, ABD savaş gemisinin, bölgeye “izinsiz” girerek “Çin’in egemenliğini ve güvenliğini ciddi şekilde ihlal ettiğini” ileri sürdü.
“ABD’nin eyleminin uluslararası hukuka ve uluslararası ilişkileri yöneten temel normlara aykırı olduğu” iddiasına yer verilen açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Bu, ABD’nin Güney Çin Denizi’nde barışa ve istikrara yönelik en büyük tehdit olduğunu açıkça göstermiştir.”
ABD’nin Pasifik’teki 7. Filosundan yapılan açıklamada ise geminin seyrinin, “seyrüsefer hakları ve serbestisi çerçevesinde uluslararası hukuka uygun bir faaliyet” olduğu belirtildi.
Açıklamada, “Bu operasyonlar, büyük veya küçük tüm ülkelerin egemenliğinin güvende olduğu, ihtilaflarını zorlama olmadan çözebileceği, uluslararası yasalar, kurallar ve normlarla tutarlı şekilde seyrüsefer ve uçuş serbestisine sahip olduğu özgür ve açık Hint-Pasifik fikrine bağlılığını göstermektedir.” ifadelerine yer verildi.
Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bağımsızlıklarını kazanmasından bu yana egemenlik ihtilaflarına konu oluyor.
Çin, ilk kez 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’inde egemenlik iddiasında bulunuyor. Filipinler, Vietnam, Brunei ve Malezya gibi kıyı komşusu ülkeler de bölgede hak iddia ediyor.
Başta Paracel ve Spratly Adaları olmak üzere bölgedeki adacık, resif, kayalık ve deniz bentleri üzerindeki egemenlik ihtilafları, zaman zaman ülkeler arasında gerginliklere yol açıyor.
Çin’in ihtilaflı adalarda askeri üsler inşa etmesi ve sivil gemi filolarını uzun süreli bulundurmasına bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.
Lahey’deki Daimi Tahkim Mahkemesi (PCA), 2016’da Filipinler’in başvurusuyla verdiği kararda Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.
